Aziz Nesin Asıl adı Mehmet Nusret, 1915 yılında İstanbul’da doğdu. Türk gülmece yazarı... Gazetecilik, yayıncılık yaptı. Toplumun kimi tiplerini olağanüstü bir ustalıkla karikatürleştiren, bürokrasiyle alay eden, devlet çarkının işleyişindeki bozuklukları gülünçleştiren yapıtları, adının yurt sınırlarını aşarak başka ülkelerde de tanınmasını sağladı. Buna karşılık, savunduğu görüşlerden dolayı sık sık kovuşturmaya uğradı; yargılandı; hapis ve sürgün cezaları çekti. Toplumun her kesiminde, her gün yaşanan olayların çelişkili yanlarını, bunların doğurduğu gülünç durumları, her çevrede rastlanan tipleri konu edinen gülmece ve romanlar yazdı.
Yapıtlarında, toplumsal bozuklukları, haksızlıkları, fırsatçılığı, bürokrasiyi, yanlış değer yargılarını kıyasıya eleştirdi. Çok geniş toplulukların kolayca sevebileceği canlı, hareketli, dolambaçsız bir anlatım yolu izledi. Bir yandan güldürürken, bir yandan da duygulandıran ve düşündüren bir yazar oldu. Onun anlattıklarına benzer terslikler, güldürücü olaylar, küçük insanı, ilerici aydını ezen bozukluklar geniş topluluklarca "Aziz Nesinlik olay" diye adlandırılmaya başlandı. Günlük olaylardan, gazete haberlerinden, politikadan esinlenen Nesin'e zaman zaman masallar ve halk hikayeleri de çıkış noktası oldu. Hikaye ve romanlarındaki bu tür konular ve somut insan ilişkilerine karşılık, oyunlarında insanın kişiliği, ahlaksal, toplumsal konumu gibi temaları yer yer somutlamalara yönelerek işledi. Ancak alışılmış yapıtlarının çizgisini sürdüren oyunlar da yazdı. Kimi yapıtları sahneye aktarıldı. Yapıtlarının geliriyle, kimsesiz ve yoksul çocukları meslek edininceye kadar yetiştirmek üzere, 1972 yılında, Çatalca'daki Nesin Vakfı'nı kurdu. Mayıs 1993'te Aydınlık gazetesini çıkaran Aziz Nesin, gazetenin başyazarlığını da üstlenmişti. 5 Temmuz 1995’de Çeşme'deki imza günü sonrası, saat 01.05'te hayatını kaybetti. Aziz Nesin hakkında
İsmet İnönü İsmet İnönü, 'Aziz Nesin'in her yazısını yeni Türkçe'nin ileri bir eseri olarak görmeye çalıştığını, bu inançla ve zevkle okuduğunu ' belirtikten sonra şunları söylemiştir: 'Siyasi bakımdan bir yazısı aleyhimde olsa bile, onu da Türk edebiyatının ve dil devriminin bir başarısı sayarak değerlendiririm. Dilimizin, büyük amacına, az çok zaman geçse de mutlaka erişeceğine inanıyorum. Bu amaca varmada, Aziz Nesin adı, safta saygı kaplayanlardan biri olacaktır. (Akşam, 24.5.1969) Yüksel Pazarkaya Bir Nazım Hikmet'in, bir Aziz Nesin'in büyüklüğü her dile, her çağa, her ulusa en büyük onuru verebilir. Bu onur, dünya halkları içinde, en başta biz Türkçe'nin çocuklarınındır. (Gürola, F.Almanya) Leonid Lenç Aziz Nesin, bugün, yazdığı ve yazmakta olduğu öyküler, anlatılar, yergi romanları ve oyunlarla ülkesinin onurudur. Fakat o sadece yazar değil, tıpkı yazarlık yeteneğinde olduğu gibi, zaptolunmaz bir toplumsal canlılığa sahip toplum eylemcisidir de. (Literaturnaya Gazetta, 16.3.1983) Cemal Süreya Aziz Nesin'in, çağdaşları arasında tek kaldığı kanısındayım.(...) Kısacası, Aziz Nesin sivri, ama tek nitelikteki sanatıyla benzersiz kalıyor, tek kalıyor. Her olay, her yeni gereç onun için bir öykü kapısıdır. (Politika, 26.2.1976) Yaşar Kemal Aziz Nesin'in bütün özellikleri, daha da çok direnme gücü, onu, çağımızın büyük bir güldürü yazarı yapmıştır. Gülmesini bilen yaratık, sevmesini de, düşünmesini de, oynamasını da bilir. Aziz de tıpkı Nasrettin Hoca gibi güldürürken düşündürür de. (Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı, 1976) Server Tanilli O bir bayraktı... Büyük bir uyarıcıydı! Sarsıp silkeleyen bir aydındı! Türkiye'nin de bir şansıydı.. Böylesi bayrak açan aydınların kıtlığını yaşıyor dünyamız da. (11 Temmuz 1995, Cumhuriyet Aziz Nesin Özel Eki) Fikret Otyam Azizim Aziz... Gerçeğe hu!..Ne ki binlerce öyküsünden, seksen yüz kitabından, seksen yıl haykırdığı düşüncelerinden, dobra dobra sözlerinden nasıl kurtulacaklar? (11 Temmuz 1995, Cumhuriyet Aziz Nesin Özel Eki) Alpay Kabacalı Gülmece ve gözyaşı... O, bütün yaşamı boyunca topluma borçlu olduğuna inandı. Yoktan var ettiği Nesin Vakfı, onun 'topluma borç ödeme' anlayışının somut göstergesi oldu. (11 Temmuz 1995, Cumhuriyet Aziz Nesin Özel Eki) Eserleri Şiir 1984 Sondan Başa 1986 Sevgiye On Ölüme Beş Kala 1988 Kendini Yakalamak 1990 Hoşçakalın 1995 Sivas Acısı Hikayeler 1948 Geriye Kalan 1955 İt Kuyruğu 1955 Yedek Parça 1955 Fil Hamdi 1956 Damda Deli Var 1957 Koltuk 1957 Kazan Töreni 1957 Toros Canavarı 1957 Deliler Boşandı 1957 Mahallenin Kısmeti 1957 Ölmüş Eşek 1957 Hangi Parti Kazanacak 1958 Havadan Sudan 1958 Bay Düdük 1958 Nazik Alet 1959 Gıdıgıdı 1959 Aferin 1959 Kördöğüşü 1959 Mahmut ile Nigar 1960 Gözüne Gözlük 1960 Ah Biz Eşekler 1961 Yüz Liraya Bir Deli 1961 Bir Koltuk Nasıl Devrilir 1962 Biz Adam Olmayız 1965 Sosyalizm Geliyor Savulun 1965 İhtilali Nasıl Yaptık 1965 Rıfat Bey Neden Kaşınıyor 1965 Yeşil Renkli Namus Gazı 1968 Bülbül Yuvası Evler 1968 Vatan Sağolsun 1969 Yaşasın Memleket 1978 Büyük Grev 1980 Hayvan Deyip Geçme 1984 70 Yaşım Merhaba 1984 Kalpazanlık Bile Yapılamıyor 1987 Maçinli Kız İçin Ev 1988 Nah Kalkınırsın Romanlar 1955 Kadın Olan Erkek 1957 Gol Kralı Sait Hopsait 1957 Erkek Sabahat 1959 Saçkıran 1961 Zübük 1967 Şimdiki Çocuklar Harika 1974 Tatlı Betüş 1977 Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz 1976 Surname 1978 Tek Yol Anılar 1957 Bir Sürgünün Hatıraları 1966 Böyle Gelmiş Böyle Gitmez (1. Bölüm 1966, 2. Bölüm 1976) 1967 Poliste 1982 Yokuşun Başı 1987 Salkım Salkım Asılacak Adamlar 1990 Rüyalarım Ziyan Olmasın Masallar 1987 Memleketin Birinde 1960 Hoptirinam 1971 Uyusana Tosunum Aziz Dededen Masallar Taşlama 1970 Azizname Fıkralar 1958 Nutuk Makinası 1959 Az Gittik Uz Gittik 1971 Merhaba 1982 Suçlanan ve Aklanan Yazılar 1985 Ah Biz Ödlek Aydınlar 1988 Korkudan Korkmak Oyunlar 1958 Biraz Gelir misiniz 1959 Bir Şey Yap Met 1963 Toros Canavarı 1968 Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı 1970 Çiçu 1970 Tut Elimden Rovni 1970 Hadi Öldürsene Canikom 1979 Beş Kısa Oyun 1982 Bütün Oyunları (Adam Yayınları) Gezi notları 1976 Duyduk Duymadık Demeyin 1977 Dünya Kazan Ben Kepçe Konuşmalar 1988 İnsanlar Konuşa Konuşa 1995 Çuvala Doldurulmuş Kediler Aldığı ödüller Üç Karagöz Oyunu (1968) ile 6. Karacan Armağanı birinciliğini (1968) Çiçu ile Türk Dil Kurumu 1970 Tiyatro Ödülü’nü Altın Palmiye (İtalya 1956, 1957) Altın Kirpi (Bulgaristan, 1966) Krokodil (Sovyetler Birliği, 1069) Lotus Asya-Afrika Yazarlar Birliği Ödülü 1975 Bulgaristan Uluslararası Gülmece Kitapları Yarışması’nda Büyük Ödül 1977 |